In het basisonderwijs is bewegingsonderwijs een verplicht onderdeel van het curriculum. Maar niet iedere leerkracht heeft automatisch de bevoegdheid om zelfstandig gymles te geven. De bevoegdheid gym basisonderwijs ligt in principe bij leerkrachten die daarvoor zijn opgeleid: de vakleerkrachten bewegingsonderwijs. Zij hebben een gespecialiseerde hbo-opleiding afgerond waarin veiligheid, motorische ontwikkeling en didactiek centraal staan.
Toch mogen ook groepsleerkrachten in bepaalde gevallen gym geven. Mits ze beschikken over de juiste aantekening of opleiding. Die bevoegdheid is gekoppeld aan wat je tijdens je pabo hebt gedaan. Sommige pabo’s bieden een zogeheten bevoegdheid bewegingsonderwijs groep 1 t/m 2, waarmee je zelfstandig les mag geven aan kleuters en middenbouwleerlingen. Zonder die aantekening mag je alleen gym geven onder begeleiding of toezicht van een bevoegde vakleerkracht. Voor de groepen 3 t/m 8 heb je een aanvullende bevoegdheid nodig. Afgestudeerden van de pabo die 1 september hun opleiding hebben afgerond zijn wel nog bevoegd voor alle groepen.
Juridisch gezien ben je als onbevoegde leerkracht niet verzekerd als er een ongeluk gebeurt tijdens de les. Bovendien kan de Inspectie van het Onderwijs een school aanspreken op het structureel inzetten van onbevoegde leraren voor bewegingsonderwijs.
Daarnaast is er natuurlijk het pedagogisch aspect. Gymles vraagt om kennis van motorische ontwikkeling, veiligheid, differentiatie en gedragsbegeleiding in een andere setting dan het klaslokaal. Een kind moet kunnen bewegen in een veilige, uitdagende en leerzame omgeving. Zonder de juiste expertise is dat moeilijk te waarborgen.
Of je als groepsleerkracht gym mag geven, hangt dus af van je bevoegdheid gym basisonderwijs. Heb je tijdens je pabo de officiële aantekening bewegingsonderwijs groep 1 t/m 2 behaald? Dan mag je zelfstandig gym geven aan die groepen. Voor de groepen 3 t/m 8 ben je dan nog niet bevoegd.
Heb je geen aantekening, maar word je wel gevraagd gym te geven? Dan mag dat alleen onder toezicht van een bevoegde vakleerkracht. Dat betekent dat die vakleerkracht verantwoordelijk blijft voor de lesinhoud, veiligheid en beoordeling. In de praktijk gebeurt dat bijvoorbeeld bij combinatielessen, waarbij de vakleerkracht aanwezig is of de les heeft voorbereid.
Elke school bepaalt zelf hoe het bewegingsonderwijs wordt georganiseerd, binnen de wettelijke kaders. Op veel scholen verzorgt de vakleerkracht de gymlessen voor alle groepen. Op kleinere scholen, waar minder personeel is, komt het voor dat groepsleerkrachten met een beperkte bevoegdheid zelf lessen geven aan de onderbouw.
Belangrijk is dat de schoolleiding goed vastlegt wie bevoegd is, wie toezicht houdt en hoe de veiligheid gewaarborgd wordt. Een helder beleid voorkomt misverstanden en ongelukken.
Wil je als leerkracht graag zelfstandig gymles geven aan alle groepen in het basisonderwijs? Dan kun je je bevoegdheid uitbreiden via de post-hbo-opleiding Bewegingsonderwijs. Deze opleiding is speciaal ontwikkeld voor bevoegde groepsleerkrachten die hun kennis en vaardigheden willen verdiepen.
Tijdens de opleiding leer je alles over motorische ontwikkeling, lesopbouw, veiligheidsvoorschriften en differentiatie binnen het bewegingsonderwijs. Na afronding krijg je de officiële bevoegdheid om zelfstandig gym te geven aan groep 1 t/m 8. Daarmee vergroot je niet alleen je inzetbaarheid op school, maar draag je ook bij aan kwalitatief sterk bewegingsonderwijs voor alle leerlingen.
De opleiding is praktijkgericht: je leert in je eigen werkomgeving hoe je lessen ontwerpt, leerlingen observeert en activiteiten afstemt op verschillende niveaus. Bovendien vergroot je je vertrouwen in het geven van bewegingslessen, omdat je weet dat je volledig bevoegd én bekwaam bent.
Een gym bevoegdheid biedt veel meer dan alleen formele toestemming om te lesgeven. Het geeft je de kennis en zekerheid om kwalitatief goed bewegingsonderwijs te verzorgen. Leerlingen profiteren van betere opbouw, meer differentiatie en veiligere lessen. Bovendien is bewegen essentieel voor de totale ontwikkeling van kinderen: het bevordert concentratie, zelfvertrouwen, samenwerking en gezondheid.
Leerkrachten met een bevoegdheid gym basisonderwijs dragen dus niet alleen bij aan sportieve vaardigheden, maar ook aan cognitieve en sociale groei. En dat maakt het vak bewegingsonderwijs een cruciaal onderdeel van de basisschool.
Mag een basisschoolleerkracht gym geven? Het antwoord hangt af van je opleiding en bevoegdheid. Met een pabo-aantekening mag je vaak gym geven aan de onderbouw, maar niet aan de bovenbouw. Onbevoegd gymles geven brengt risico’s met zich mee en wordt door de Inspectie afgeraden.
Wil je de stap zetten naar volledige bevoegdheid gym basisonderwijs, dan biedt de post-hbo Bewegingsonderwijs dé oplossing. Na deze opleiding mag je zelfstandig lesgeven aan alle groepen, van groep 1 tot en met 8, en geef je bewegingsonderwijs dat veilig, verantwoord en inspirerend is.
Een initiatief van
Ons team staat graag voor je klaar om je verder te helpen.
Registeropleidingen zijn praktijkgerichte post-hbo opleidingen voor leraren in het basisonderwijs.
Disclaimer | Privacy verklaring | Copyright 2025
