Rekenen is een van de kernvakken in het basisonderwijs, maar de kwaliteit van het rekenonderwijs verschilt sterk tussen scholen. Zonder duidelijke afspraken over doelen, leerlijnen, methodes en toetsmomenten ontstaat er al snel versnippering. Een goed doordacht rekenbeleid basisschool zorgt voor samenhang en continuïteit. Het legt vast wat leerlingen op welk moment moeten leren, hoe instructie wordt gegeven en hoe resultaten worden gevolgd.
Een rekenbeleid is dus meer dan een document; het is een kompas voor het hele team. Het biedt houvast bij keuzes over differentiatie, toetsing, remediëring en verrijking. Bovendien maakt een beleidsplan rekenen inzichtelijk waar de sterke punten en verbeterkansen liggen binnen de school.
Een effectief beleidsplan rekenen basisonderwijs begint met het formuleren van een gezamenlijke visie. Wat wil je als school bereiken met rekenen? Wat vind je belangrijk: rekenstrategieën, automatiseren, probleemoplossen, of vooral het toepassen van rekenen in de praktijk? Die visie vormt de basis voor alle keuzes die volgen.
Daarna volgt de analysefase. Verzamel data uit leerlingvolgsystemen, methodegebonden toetsen en observaties. Kijk niet alleen naar cijfers, maar ook naar trends: waar vallen leerlingen structureel uit, welke groepen presteren juist goed? Betrek ook het team in dit proces. Wat ervaren leerkrachten als knelpunten? Welke ondersteuning hebben zij nodig? Een beleidsplan dat voortkomt uit de praktijk, sluit beter aan en krijgt meer draagvlak.
Zodra de uitgangssituatie duidelijk is, kun je doelen formuleren. Denk aan concrete verbeterpunten zoals:
Koppel aan elk doel meetbare kwaliteitscriteria. Bijvoorbeeld: “Leerlingen in groep 4 automatiseren optelsommen tot 20 binnen 3 seconden.” Zulke criteria helpen om de voortgang zichtbaar te maken en te evalueren.
Daarnaast is het verstandig om afspraken te maken over hoe de kwaliteit wordt bewaakt. Wie bewaakt de doorgaande lijn? Hoe worden toetsen geanalyseerd? Hoe wordt feedback gedeeld binnen het team? Door hier helderheid over te scheppen, wordt het rekenbeleid een levend document in plaats van een papieren plan.
Een goed rekenbeleid vertaalt visie en doelen naar concrete acties in de klas. Denk aan het invoeren van een vaste instructiestructuur, zoals het EDI-model (expliciete directe instructie), of het werken met verlengde instructiegroepen. Ook afspraken over verrijkingsmateriaal, pluswerk en remediëring horen in het beleidsplan thuis.
Daarnaast speelt professionalisering een belangrijke rol. Een school met een sterk rekenbeleid investeert in de deskundigheid van leerkrachten. Dat kan via studiedagen, intervisie of een rekencoördinator die het team begeleidt bij het analyseren van resultaten en het verbeteren van instructie. Zo wordt rekenen een gezamenlijke verantwoordelijkheid, in plaats van iets wat elke leerkracht op zijn eigen manier invult.
Een van de meest voorkomende problemen in het basisonderwijs is dat rekenonderwijs per bouw of groep verschilt. De onderbouw legt bijvoorbeeld te weinig nadruk op getalbegrip, waardoor leerlingen in de middenbouw moeite krijgen met rekenen over het tiental. Een sterk rekenbeleid basisschool voorkomt zulke gaten door te zorgen voor een doorgaande lijn van groep 1 t/m 8.
Gebruik de leerlijnen als rode draad en zorg dat thema’s logisch op elkaar aansluiten. Bespreek als team welke strategieën worden gebruikt en welke begrippen centraal staan. Zo ontstaat er een gemeenschappelijke taal binnen het rekenen, wat de overgang tussen groepen en bouwen soepeler maakt.
Een goed beleidsplan rekenen basisonderwijs bevat duidelijke afspraken over monitoring. Toetsen zijn daarbij niet het doel, maar een middel om inzicht te krijgen in de ontwikkeling. Plan vaste momenten voor data-analyse en bespreek resultaten op teamniveau. Kijk niet alleen naar gemiddelden, maar juist naar groei per leerling.
Gebruik die gegevens vervolgens om bij te sturen: welke instructieaanpak werkt, waar is extra training nodig, en hoe kan differentiatie beter worden vormgegeven? Door cyclisch te werken (plannen, uitvoeren, evalueren, bijstellen) wordt het rekenbeleid dynamisch en effectief.
Een goed rekenbeleid vraagt om iemand die overzicht houdt, het team ondersteunt en de voortgang bewaakt: de Coördinator Rekenen. Deze rol is onmisbaar bij schoolontwikkeling, omdat de coördinator fungeert als schakel tussen beleid en praktijk.
Wie zich hierin wil ontwikkelen, kan de post-hbo Coördinator Rekenen volgen. Deze opleiding richt zich specifiek op het ontwerpen, implementeren en borgen van een schoolbreed rekenbeleid. Je leert hoe je data vertaalt naar actie, hoe je collega’s coacht en hoe je rekenonderwijs op strategisch niveau versterkt.
Een sterk rekenbeleid is nooit af. Onderwijs ontwikkelt zich voortdurend, net als de leerlingen en leerkrachten die het uitvoeren. Door regelmatig te evalueren, doelen bij te stellen en successen te delen, blijft het beleid actueel en levend.
Het verbeteren van het rekenonderwijs begint dus bij één stap: het creëren van een gezamenlijke visie en een helder plan. Met een goed doordacht beleidsplan rekenen basisonderwijs bouw je aan duurzaam resultaat. Voor je team én voor de leerlingen die elke dag rekenen leren met vertrouwen en plezier.
Een initiatief van
Ons team staat graag voor je klaar om je verder te helpen.
Registeropleidingen zijn praktijkgerichte post-hbo opleidingen voor leraren in het basisonderwijs.
Disclaimer | Privacy verklaring | Copyright 2025
